Ya Mehdi
-
Публикации
12 -
Зарегистрирован
-
Посещение
Сообщения, опубликованные пользователем Ya Mehdi
-
-
As Salamaun Aleykum Va Rahmatullahi Va Barakatuhu!
INSHALLAH cihadi Hezret Imam Mehdi(e) aga eliyecek ve neceki ALLAH qurani kerimde buyurub:
«Allah təala sizlərdən iman gətirib saleh əməllər verənləri onlardan qabaqkılar (peyğəmbərlər) kimi yer üzərində hakimiyyətə çatdırmağı və'də vermişdir.»
-
As Salamun Aleykum Va Rahmtalluahi Va Barakatuhu!
Ay millet gelin tehqir elemeyek yaddan chixarmayaq sabah bilmek olmaz kimin aqibeti nece olacaq!
Allah taala Qur'ani kərimdə buyurur:
«(Onlar) dünyanın zahirindən başqa bir şey bilmir və onlar axirət (əbədi) həyatdan qafildirlər.»
-
Qelbim dusdub teravetden
Elametdir qiyametden.
Chox maragli hekayeydi!!!
-
ALLAH razi olsun gozel meqaledi
-
ALLAH razi olsun gozel meqaleydi
-
el-ayaq onun zati sifetleridir, elece de gormek, eshitmek, gulmek ve saire. qurani danirsiz.????
As Salamun Aleykum Va Rahmatullahi Va Barakatuhu
əl-İxlas (Yalnız Allaha məxsus olan sifətlər) surəsi
Bismillahir–rəhmanir-rəhim!
(Ya Peyğəmbər! Allahın zatı və sifətləri haqqında səndən soruşan müşriklərə) de: “(Mənim Rəbbim olan) O Allah birdir (heç bir şəriki yoxdur);
Allah (heç kəsə, heç nəyə) möhtac deyildir! (Hamı Ona möhtacdır; O, əzəlidir, əbədidir!)
O, nə doğmuş, nə də doğulmuşdur! (Allah Özünə heç bir övlad götürməmişdir!)
Onun heç bir tayı-bərabəri (bənzəri) də yoxdur!”
ALLAH sene eql verib bu aye etrafinda etrafli dushun
-
-
As Salamun Aleykum Va Rahmatullahi Va Barakatuhu!
şiələr ilk növbədə tövhidə inam bəsləyir və heç bir əməldə heç bir şeyi Allah-taalaya şərik qoşmurlar.
Uzun illər boyu şiə məzhəbinə olunan iradlardan biri də onların Peyğəmbər (s) və onun Әhli-beytinə təvəssül etmələridir:
Әgər şiələr tövhidə iman gətirmişlərsə, nə üçün öz hacət və istəklərini Allahdan deyil, Peyğəmbər (s) və imamlardan istəyirlər?
Cavab:
1. Hər şeydən öncə təvəssül etməyin mə’na və mahiyyəti açıqlanmalıdır.
Təvəssül etmək bir şəxsdən hacət, istək tələb etmək deyildir. Təvəssül sözünün mə’nası «vasitə salmaq» deməkdir. Bir şəxs Peyğəmbər (s) və ya onun Әhli-beytinə təvəssül edirsə, bu, Allahdan özgəyə sığınmaq deyil, onları vasitə salaraq Allahdan öz istəyini diləməkdir;
2. Yaşadığımız dünyaya diqqət etsək görərik ki, bu dünyaya vasitələr qanunu hakimdir. Hər bir şey vahid Allahın hökmü ilədir, lakin Allah-taala Özü bizlərə vasitələr göstərmiş və bu vasitələrdən nəticə almağı əmr etmişdir.
Məsələn, xəstələndiyimiz zaman mütləq həkimə və onun məsləhətlərinə müraciət etməliyik. Bütün dərdlərin dərmanı Allah-taalanın əlində olmasına baxmayaraq, biz Onun yaratdığı vasitələrə müraciət edirik. Xəstəliyimizin sağalması üçün həkimə müraciət etmək heç də Allahdan qeyrisinə sığınmaq deyil, həqiqətdə öz Pərvərdigarımıza sığınıb Onun yaratdığı vasitələrdən istifadə etməkdir.
3. Allah-taala Maidə surəsinin 35-ci ayəsində buyurur:
«Ey iman gətirənlər, Allahdan qorxun və Onunla öz aranızda vasitə tapın».
Qur’ani-Kərimin təkcə bu ayəsi təvəssül etməyin yə’ni, Allah-taalaya yaxınlaşmaq üçün vasitə tapmağın zəruri olduğuna kifayət edər. Bu ayədə vasitə dedikdə Peyğəmbər (s) və onun Әhli-beyti nəzərdə tutulur. Bu məsələ bir çox əhli-sünnə alimləri tərəfindən təsdiqlənmişdir. O cümlədən: Hafiz Әbu Nəim İsfahani «Nüzulul-Qur’an fi Әli» kitabında; Hafiz Әbu Bəkr «Ma nəzələ minəl-Qur’an fi Әli» kitabında; İmam Әhməd Sə’ləbi «Kəşful-bəyan» təfsirində; İbni Әbil Hədid Mö’təzili «Şərhu-nəhcil-bəlağə» kitabında və onlarla digər əhli-sünnə alimi bu ayədə «vasitə» sözünün Peyğəmbər (s) və Әhli-beytə şamil olduğunu bəyan etmişlər.
4. Әhli-sünnə kitablarında yazılmış çoxlu sayda hədislərdə xəbər verilir ki, Peyğəmbərin (s) böyük səhabələri çətin məqamlarda Әhli-beytə təvəssül etmiş, onlardan kömək istəmişlər. İbni Həcər Məkki «Әs-səvaiqul-mühriqə» kitabında yazır:
«Hicrətin 17-ci ilində şiddətli quraqlıq oldu. Camaat dəfələrlə «İstisqa» namazına (yağış tələb etmək üçün xüsusi namaz) getdilər, lakin heç bir nəticə hasil olmadı. İkinci xəlifə Ömər ibni Xəttab dedi: Sabah bir şəxsin vasitəsi ilə Allahı səsləyəcəyəm ki, mütləq yağış yağacaq.
Sabah sübh açılan kimi Ömər ibni Xəttab Peyğəmbərin (s) əmisi Abbasın qapısına gedib dedi: Evdən bayıra gəl ki, sənin vasitənlə Allahdan yağış istəyək.
Abbas dedi: Bir az otur, mən lazım olan vasitələri tapım.
Sonra Abbas Bəni-haşim tayfasını səslədi. Onlar evdən çıxanda Әli (ə) qabağda, Həsən və Hüseyn sağ və sol tərəfində, Bəni-haşim tayfası isə Abbasın arxası ilə gəlirdilər. Abbas üzünü Ömərə çevirib dedi: Heç kəs bizə qarışıb müsəllaya (namaz qılınan yerə) gəlməsin.
Müsəllaya yetişməzdən əvvəl Abbas əllərini qaldırıb dedi: İlahi, Sən bizi yaratmısan və bizim əməllərimizə alimsən. Pərvərdigara, bizə əvvəldə lütf və mərhəmət elə!
Cabir ibni Әnsar deyir: Dua tamam olmamış buludlar hərəkətə gəldi, yağış yağmağa başladı».
İbni Həcər, Buxaridən (Səhih-buxari kitabının müəllifi) nəql edir ki, ikinci xəlifə Ömər ibni Xəttab quraqlıq illərində Peyğəmbərin (s) əmisi Abbasın yanında durub belə dua edirdi: İlahi, biz Sənin Rəsulunun əmisinə təvəssül edib Səndən yağış diləyirik».
Bu hədisi İbni Әbil Hədid Mö’təzili «Şərhu-nəhcil-bəlağə» kitabının 2-ci cildində təfsilatı ilə gətirmişdir.
Burada belə bir iradın olması mümkündür: Peyğəmbər (s) və Әhli-beytə təvəssül etmək onların diri olduqları zamana aiddir. Öldükdən sonra belə bir təvəssülün nə əhəmiyyəti vardır?
Cavab:
Biz müsəlmanların əqidəsinə görə ölüm insanların yox olması demək deyildir. İnsanlar cismən torpağın altına köçsələr də, ruhən həmişə diridirlər. Biz onları görməsək də onlar bizi görür, səsimizi eşidirlər. Məncə bu barədə geniş izah verməyə ehtiyac yoxdur. Ölümdən sonra yeni bir həyatın başlanması İslam dinində zəruri sayılan bir e’tiqaddır. Bunu inkar edən şəxslər müsəlman sayılmırlar. Nə üçün biz ölülərə salam veririk? Nə üçün Qur’ani-Kərimdə keçmiş peyğəmbərlər xatırlanır, onlara salam göndərilir?
Nə üçün Allah-taala «Әhzab» surəsinin 56-cı ayəsində Peyğəmbərə (s) salavat və salam söyləməyi bizə vacib buyurmuşdur?
Әgər onlar bizim səsimizi eşitmirsə, ölüb yox olmuşlarsa, bu salamların nə kimi əhəmiyyəti vardır? Bütün bunlardan əlavə, Allah-taala müqəddəs kitabında bə’zi insanların əsla ölü olmadıqlarını aşkar şəkildə bəyan edir.
«Allah yolunda ölənlərə ölü deməyin, onlar diridirlər, lakin siz anlamırsız». (Bəqərə-154).
«Allah yolunda ölənlər əsla ölü sayılmazlar, onlar diridirlər...». (Ali-İmran-169).
Peyğəmbər (s) və onun pak Әhli-beyti (ə) Allah yolunda ölmədilərmi? Onlara ölü demək, bizim səsimizi eşitmirlər söyləmək bizim əqidəmizə uyğun gəlirmi?
Bu dəlil və sübutların qarşısında belə bir iradın olacağını da istisna etmirik:
«Şiələr Peyğəmbər (s) və onun Әhli-beytinə təvəssül etmirlər. Onlar bu müqəddəs şəxsləri vasitə kimi yox, əsl sığınacaq kimi səsləyirlər».
Cavab:
Peyğəmbər (s) və Әhli-beytə təvəssül etməyin müəyyən qaydaları vardır. Bu qaydalar mö’təbər kitablardan öyrənilməli, İslam ideologiyasına uyğun istifadə olunmalıdır. Təbii ki, bə᾿zi savadsız və avam insanlar öz təvəssüllərində səhvə yol verə bilərlər. Avam insanların etdikləri səhvlər onların mənsub olduğu qəbiləyə və ya məzhəbə xələl gətirməz. Burada bir əhvalatı xatırlatmaq yerinə düşərdi:
«Bir avam müsəlman uzun illər hazırlıqdan sonra Həcc ziyarətinə getməyə nail olur. Dünyadan xəbərsiz olan bu savadsız kişi müqəddəs Kə’bəni görən kimi divarları qucaqlayaraq: «Qəbrinə qurban olum ay Allah!» (nəuzu-billah) deyə ağlamağa başlayır».
Bu savadsız şəxsin anlamadan bu cür küfr etməsi onun mənsub olduğu millətin, məzhəbin kafir olduğuna dəlalət edirmi?
Şiə məzhəbində təvəssülün nə olduğunu, hansı qanunlar çərçivəsində həyata keçirildiyini aydınlaşdırmaq üçün mö’təbər kitablara, böyük alimlərin göstərişlərinə müraciət etmək lazımdır.
Burada əksər münacat kitablarında yazılmış «Təvəssül duası»ndan bir parçanı diqqətinizə çatdırırıq:
«Ey mənim seyyid və mövlalarım! (Peyğəmbər (s) və Әhli-beyt(ə) nəzərdə tutulur) Mən sizə üz tutdum, siz mənim rəhbərlərim, çətin günümdə köməyim, Allahla mənim aramda hacət və istək vasitəmsiniz. Mən sizi öz Allahıma doğru vasitə etdim, sizin vasitənizlə Ondan şəfaət istədim, Allah yanında mənə şəfaət edin, günahlarımın bağışlanmasını istəyin. Siz mənim vasitəmsiniz, sizin sevginizlə, sizin yaxınlığınızla Allahdan nicat istəyirəm. Allah hüzurunda mənim ümidim olun, ey mənim ağalarım, ey Allahın dostları.....»
-
As Salamun Aleykum Va Rahmatullahi Va Barakatuhu
Qardashim sen deyirsen ki ALLAH qurani kerimde ehli-beyte aid hech ne nazil etmemishdir?Xeyr qadasi ehli beyte aid ayeler choxdur:
Quran müxtəlif şəkillərdə Əhli-beyt (ə) haqqında bəhs etmişdir:
1. Bəzən xüsusi ifadələrlə onlardan söhbət açır və Əhli-beytin (ə) ayrı-ayrı üzvləri haqqında bəhs edilir. Buna misal olaraq «Vilayət» (Maidə/55) ayəsini qeyd etmək olar. Necə ki, Qurani-kərimdə buyurulur:
«Həqiqətən, Allah, Onun Peyğəmbəri və iman gətirib namaz qılan və ruku halında zəkat verənlər, sizin ixtiyar sahiblərinizdir.»
Bu ayə qarşıda deyiləcəyi kimi, həzrət Əli (ə) haqqında nazil olmuşdur.
2. Bəzən də Əhli-beytə (ə) aid olan hadisələri zikr edir və bu barədə nazil olan ayələrlə onların fəzilət və məqamlarını açıqlayır. Bununla da ümmətin diqqətini onlara cəlb edir. Məsələn, «Ali-İmran» sürəsinin 61-ci ayəsi «Mübahilə» və «Dəhr» surəsində olan «İtam» ayəsini buna misal göstərmək olar.
Sizə xəbərdarlıq edirəm ki, forumda böyük mətnlər qoymaq, kopi-peyst etmək qadağandır. Gərək Siz o materiala ssılka verəsiniz. Forumun qaydaları ilə tanış olun. Gələn dəfə reytinqinizi artıracağam.
-
As Salamun Aleykum Va Rahmatullahi Va Barakatuhu!
ALLAHI GÖRMƏK OLARMI?
Bə'zi şəxslərin, xüsusilə də dinsizlərin iddiasına görə, insanın görmədiyi bir şeyə iman gətirib ona ibadət etməsi ağılsızlıqdır.
Bu suala da bir neçə mərhələdə belə cavab vermək olar:
Birinci: Birinci sualın cavabında qeyd etdiyimiz kimi, Allah təala cisim deyil və yalnız maddi olan şeylər gözlə görünüb, hiss ilə dərk oluna bilər.
İkinci: Göz ilə görünməyən bir çox varlıqlar vardır ki, Allahı inkar edənlər özləri də onlara inanır və gündəlik həyatlarında ondan söz açırlar ki, ağıl, ağrı, qəzəb, və s..kimi xüsusiyyətləri buna misal vurmaq olar.
Nəql olunmuş rəvayətə əsasən günlərin bir günü həzrət İmam Sadiqin (ə) şagirdlərindən biri o həzrətin «Allahın gözlə körünməməsi», «Şeytanın Qiyamət günü odda yanması», həmçinin «insanın ixtiyarlı olması» haqda buyurduğu sözlərə e'tiraz edib dedi: Məgər görünməyən varlığa iman gətirmək olarmı? Məgər oddan yaranmış Şeytan odda yana bilərmi?
Məgər insan ixtiyar sahibi ola bilərmi? və s...
İmam Sadiq əleyhissalamın «Bəhlul» adlı digər bir səhabəsi bu sözləri eşitcək yerdən bir kəssək götürüb ona tulladı və onun başı al qana boyandı.
O, Bəhluldan şikayət etdi və hər ikisi məhkəməyə çağrıldılar.
Birinci başı yarılmış səhabə sözə başlayaraq başının bərk ağrımasından şikayətləndi və ...
Bəhlul isə özünü müdafiə edərək belə dedi:
Əvvəla bu şəxs yalan danışır. Çünki baş ağrısı gözə görünmür və o, bir neçə saat bundan qabaq gözlə görünməyən varlıqları inkar edirdi.
İkincisi: İnsan torpaqdan yaranmışdır və mən onu torpaqla vurmuşam. Lakin o, Şeytanın oddan yaranmasını əldə əsas tutub onun od ilə cəzalandırılmasını inkar edirdi.
Üçüncü: Bunun dediyinə görə insanlar heç bir ixtiyara malik deyildir və onların ixtiyarı Allahın əlindədir. Gördükləri işlərə görə də Allah taala özü məs'uliyyət daşıyır.
Belə olan halda onun məndən şikayətlənməsi mə'nasız və ağılsızlıqdır. Çünki o, məndən deyil Allahdan şikayət etməli idi!...
Üçüncü: Bir sıra Qur'an ayələri və rəvayətlər, həmçinin sağlam ağıl hökmünə əsasən Allahın gözlə görünməsi qeyri-mümkündür:
1-Ən'am surəsi, ayə.103
«Gözlər Allahı görə bilməz.»
2-Ə'raf surəsi, ayə.143.
«(Musa peyğəmbər) dedi: İlahi özünü mənə göstər. (Allah-təala) buyurdu: Sən heç vaxt məni görə bilməzsən.»
Allah təala Qiyamət günündə görsənsəydi, Həzrət Musaya (ə) belə bir və'də verilərdi. Lakin «heç vaxt məni görməyəcəksən» sözü ilə özünün gözlə müşahidə olunacağını qeyri-mümkün e'lan etmişdir.
3-hədisi-Qüdsi:
Allah təala buyurur: «Mənim məxluqlarım arasında nə yer, nə də göy məni dərk etməyə qadir deyildir. Məni dərk edən, təkcə mö'min bəndəmin qəlbidir.»
Həzrət Əmirəl Mö'minin İmam Əli əleyhissalam buyurur: «Allah təala gözlər vasitəsi ilə görünmədiyi kimi, ağıl vasitəsi ilə də (lazımınca) dərk olunmaz. Yalnız ürəklər Onu imanın həqiqətləri ilə (dərk edib) görməyə qadirdir.»
Tohid fəslini Həzrət İma Riza (əleyhis-salam)-ın «Qurrət» adlı bir şəxslə Allah barəsində etdiyi mübahisə ilə sona çatdırırıq:
Qurrət adlı bir şəxs imam Riza əleyhissalamın hüzurunda bir sıra məsələlər barədə sual-cavab etdi. Söz «tohid»-ə çatdıqda soruşdu: Allah haradadır?
İmam əleyhissalam: «Hara» sözü məkan bildirən bir ifadədir və bu cür sual aşkarda olanın qeybdə olan şəxsdən sualı kimidir.
Öz dostunun evinə daxil olub onu evdə görmədikdə «mənim dostum haradadır?» sözünü dediyin kimidir. Lakin Allah təala qeybdə deyildir ki, ayrı bir şəxs Onun olduğu yerə daxil ola bilsin.
O, hər bir məkanda olub cahanın idarə edəni, həmçinin göylər və yeri xəlq edib onları saxlayandır.
-Allah asimanın üstündə deyilmi?
İmam əleyhissalam: O, göylərdə və yerdə olan Allahdır. O, sizi analarınızın rəhmində yaradan (və) sizin olduğunuz hər bir yerdə olan Allahdır....
-Allah hər yerdədirsə, nə üçün dua edərkən əllərinizi göyə qaldırırsız?
İmam əleyhissalam: Allah təala öz hikməti əsasında bəndələrindən müxtəlif ibadətlər istəmişdir ki, onların bə'zisi danışıq, bə'zisi əməl və bə'zisi isə müəyyən bir yerə diqqət yetirməyə bağlıdır. Məsələn, Allah təala namaz vaxtı Kə'bəyə tərəf durmağımızı, həmçinin həcc və ümrə əməllərini ona tərəf yerinə yetirməyimizə fərman vermişdir.
İbadətlərin növlərindən biri də duadır ki, Allah təala öz bəndələrindən dua vaxtı onun qarşısında təvazökarlıq, pərəstiş və kiçiklik əlaməti olaraq əllərini açıb göylərə tərəf qaldırmasını istəmişdir.
-Mələklər Allaha yaxındır, yoxsa yer əhli?
İmam əleyhissalam: Yaxınlıq dedikdə qarış və s. şeylərlə ölçülən məsafəni nəzərdə tutursansa, belə bir yaxınlığı Allah barəsində təsəvvür etmək qeyri-mümkündür...
Allah təala özünün ən uca məxluqlarını idarə etdiyi kimi, ən aşağı səviyyədə olan məxluqlarını da nəzarətsiz buraxmamışdır.
Allah təala bu böyük kainatı idarə etməkdə əziyyət və zəhmət çəkməz, başqasına möhtac olmaz və yorulmaq bilməz.
Amma yaxınlıqdan məqsədin mə'nəvi yaxınlıq olsa, (insan və mələk olmasına baxmayaraq) Allah hökmlərinə daha çox əməl edən kəs, Allaha daha çox yaxındır.
ALLAH razi olsun
-
As Salamun Aleykum Va Rahmatullahi Va Barakatuhu!
«Həqiqətən, Allah, Onun Peyğəmbəri və iman gətirib namaz qılan və ruku halında zəkat verənlər, sizin ixtiyar sahiblərinizdir. Allahı, Peyğəmbəri (s) və iman gətirən şəxsləri özlərinə vəli seçən şəxslər, şübhəsiz Allahın dəstəsi qalib gələnlərdir.»[1]
Zəməxşəri Kəşşaf təfsirində yazır: Bu ayə Əli (ə) haqqında nazil olmuşdur. Bir gün o həzrət (ə) məsciddə namaz qılıb ruku halında olduğu zaman, bir yoxsul ondan kömək istədi. Əli (ə) öz üzüyünü çıxardıb ona verdi.
Əgər soruşsalar ki, bu ayədə şəxs əvəzliyi cəm formasında işlənib və onda necə olur ki, həzrət Əli (ə) bir nəfər olduğu halda, bu cəm əvəzliyi ona aid olur? Cavabında deməliyik ki, bu ayə Əli (ə) haqqında nazil olmuşdur. Amma, əvəzliyin cəm formasında işlənməsindən məqsəd başqalarını da hər cür şəraitdə zəkat verməyə rəğbətləndirərək, onun kimi savab qazanmağa nail etməkdir. Həmçinin möminlər üçün bir növ əxlaq dərsidir ki, hətta namaz qılınan halda da kasıblara kömək etməyi və yoxsullara əl tutmağı gecikdirməsinlər.[2]
Digər tərəfdən unutmamalıyıq ki, müqəddəs Quran bu kimi misallarla (bir nəfər üçün cəm şəkilçisi işlətməklə) doludur.
Vahidi öz «Əsbabün-nuzul» kitabında bu ayənin nazil olma səbəbini belə izah edir:
Bu ayənin sonuncu hissəsi Əli ibn Əbi Talib (ə) haqqındadır. Çünki, yalnız o həzrət namazın rüku halında öz üzüyünü yoxsula vermişdir.[3]
Bu ayənin həzrət Əli (ə) haqqında nazil olmasını təsdiq edən çoxlu təfsir və hədis kitabları da vardır. Lakin bunların hamısının adını qeyd etmək və yazılarını təqdim etmək, söhbətin uzanmasına səbəb olduğu üçün ixtisar edilir. Ətraflı məlumat əldə etmək istəyənlər Əhli-beyt və Əhli-sünnə məzhəblərinin müxtəlif hədis və təfsir kitablarına müraciət edə bilərlər.
ALLAH razi olsun!
Allahin Olduqu Mekan Haradir?
в Наука, Философия, Религия
Опубликовано:
Bismillahir-Rahmanir-Rahim
ALLAHI GÖRMƏK OLARMI?
Bə'zi şəxslərin, xüsusilə də dinsizlərin iddiasına görə, insanın görmədiyi bir şeyə iman gətirib ona ibadət etməsi ağılsızlıqdır.
Bu suala da bir neçə mərhələdə belə cavab vermək olar:
Birinci: Birinci sualın cavabında qeyd etdiyimiz kimi, Allah təala cisim deyil və yalnız maddi olan şeylər gözlə görünüb, hiss ilə dərk oluna bilər.
İkinci: Göz ilə görünməyən bir çox varlıqlar vardır ki, Allahı inkar edənlər özləri də onlara inanır və gündəlik həyatlarında ondan söz açırlar ki, ağıl, ağrı, qəzəb, və s..kimi xüsusiyyətləri buna misal vurmaq olar.
Nəql olunmuş rəvayətə əsasən günlərin bir günü həzrət İmam Sadiqin (ə) şagirdlərindən biri o həzrətin «Allahın gözlə körünməməsi», «Şeytanın Qiyamət günü odda yanması», həmçinin «insanın ixtiyarlı olması» haqda buyurduğu sözlərə e'tiraz edib dedi: Məgər görünməyən varlığa iman gətirmək olarmı? Məgər oddan yaranmış Şeytan odda yana bilərmi?
Məgər insan ixtiyar sahibi ola bilərmi? və s...
İmam Sadiq əleyhissalamın «Bəhlul» adlı digər bir səhabəsi bu sözləri eşitcək yerdən bir kəssək götürüb ona tulladı və onun başı al qana boyandı.
O, Bəhluldan şikayət etdi və hər ikisi məhkəməyə çağrıldılar.
Birinci başı yarılmış səhabə sözə başlayaraq başının bərk ağrımasından şikayətləndi və ...
Bəhlul isə özünü müdafiə edərək belə dedi:
Əvvəla bu şəxs yalan danışır. Çünki baş ağrısı gözə görünmür və o, bir neçə saat bundan qabaq gözlə görünməyən varlıqları inkar edirdi.
İkincisi: İnsan torpaqdan yaranmışdır və mən onu torpaqla vurmuşam. Lakin o, Şeytanın oddan yaranmasını əldə əsas tutub onun od ilə cəzalandırılmasını inkar edirdi.
Üçüncü: Bunun dediyinə görə insanlar heç bir ixtiyara malik deyildir və onların ixtiyarı Allahın əlindədir. Gördükləri işlərə görə də Allah taala özü məs'uliyyət daşıyır.
Belə olan halda onun məndən şikayətlənməsi mə'nasız və ağılsızlıqdır. Çünki o, məndən deyil Allahdan şikayət etməli idi!...
Üçüncü: Bir sıra Qur'an ayələri və rəvayətlər, həmçinin sağlam ağıl hökmünə əsasən Allahın gözlə görünməsi qeyri-mümkündür:
1-Ən'am surəsi, ayə.103
«Gözlər Allahı görə bilməz.»
2-Ə'raf surəsi, ayə.143.
«(Musa peyğəmbər) dedi: İlahi özünü mənə göstər. (Allah-təala) buyurdu: Sən heç vaxt məni görə bilməzsən.»
Allah təala Qiyamət günündə görsənsəydi, Həzrət Musaya (ə) belə bir və'də verilərdi. Lakin «heç vaxt məni görməyəcəksən» sözü ilə özünün gözlə müşahidə olunacağını qeyri-mümkün e'lan etmişdir.
3-hədisi-Qüdsi:
Allah təala buyurur: «Mənim məxluqlarım arasında nə yer, nə də göy məni dərk etməyə qadir deyildir. Məni dərk edən, təkcə mö'min bəndəmin qəlbidir.»
Həzrət Əmirəl Mö'minin İmam Əli əleyhissalam buyurur: «Allah təala gözlər vasitəsi ilə görünmədiyi kimi, ağıl vasitəsi ilə də (lazımınca) dərk olunmaz. Yalnız ürəklər Onu imanın həqiqətləri ilə (dərk edib) görməyə qadirdir.»
Tohid fəslini Həzrət İma Riza (əleyhis-salam)-ın «Qurrət» adlı bir şəxslə Allah barəsində etdiyi mübahisə ilə sona çatdırırıq:
Qurrət adlı bir şəxs imam Riza əleyhissalamın hüzurunda bir sıra məsələlər barədə sual-cavab etdi. Söz «tohid»-ə çatdıqda soruşdu: Allah haradadır?
İmam əleyhissalam: «Hara» sözü məkan bildirən bir ifadədir və bu cür sual aşkarda olanın qeybdə olan şəxsdən sualı kimidir.
Öz dostunun evinə daxil olub onu evdə görmədikdə «mənim dostum haradadır?» sözünü dediyin kimidir. Lakin Allah təala qeybdə deyildir ki, ayrı bir şəxs Onun olduğu yerə daxil ola bilsin.
O, hər bir məkanda olub cahanın idarə edəni, həmçinin göylər və yeri xəlq edib onları saxlayandır.
-Allah asimanın üstündə deyilmi?
İmam əleyhissalam: O, göylərdə və yerdə olan Allahdır. O, sizi analarınızın rəhmində yaradan (və) sizin olduğunuz hər bir yerdə olan Allahdır....
-Allah hər yerdədirsə, nə üçün dua edərkən əllərinizi göyə qaldırırsız?
İmam əleyhissalam: Allah təala öz hikməti əsasında bəndələrindən müxtəlif ibadətlər istəmişdir ki, onların bə'zisi danışıq, bə'zisi əməl və bə'zisi isə müəyyən bir yerə diqqət yetirməyə bağlıdır. Məsələn, Allah təala namaz vaxtı Kə'bəyə tərəf durmağımızı, həmçinin həcc və ümrə əməllərini ona tərəf yerinə yetirməyimizə fərman vermişdir.
İbadətlərin növlərindən biri də duadır ki, Allah təala öz bəndələrindən dua vaxtı onun qarşısında təvazökarlıq, pərəstiş və kiçiklik əlaməti olaraq əllərini açıb göylərə tərəf qaldırmasını istəmişdir.
-Mələklər Allaha yaxındır, yoxsa yer əhli?
İmam əleyhissalam: Yaxınlıq dedikdə qarış və s. şeylərlə ölçülən məsafəni nəzərdə tutursansa, belə bir yaxınlığı Allah barəsində təsəvvür etmək qeyri-mümkündür...
Allah təala özünün ən uca məxluqlarını idarə etdiyi kimi, ən aşağı səviyyədə olan məxluqlarını da nəzarətsiz buraxmamışdır.
Allah təala bu böyük kainatı idarə etməkdə əziyyət və zəhmət çəkməz, başqasına möhtac olmaz və yorulmaq bilməz.
Amma yaxınlıqdan məqsədin mə'nəvi yaxınlıq olsa, (insan və mələk olmasına baxmayaraq) Allah hökmlərinə daha çox əməl edən kəs, Allaha daha çox yaxındır.
[4] «Nəhl» surəsi, ayə.36
[5]«Ənbiya» surəsi, ayə.22
[6] Əqaid, Misbah, 1-ci cild, səh.62, İlahiyyat, səh, 29 və s..
[7]«Nurus-səqəleyn» təfsiri,«Rum» surəsi, 35-ci hədis
[8]«Biharul ənvar» 3-cü cild, səh.281
[9] İlahiyyat, səh.39-41
[10] «Tohidi Müfəzzəl» 1-ci məclis, səh.55.
[11] «Tohidi Müfəzzəl» 2-ci məclis, səh.101.
[12] «Nurus-səqəleyn», 3-cü cild, səh.418.
[13] «Nəhcul-bəlağə», 31-ci məktub.
[14] «Bəqərə» surəsi, ayə.255
[15]Səfinətül-bihar,7-cild,səh-548