Мухаммад ибн Абдуль-Ваххаб, реформатор, на которого наговаривают

[Abdussamed]

Əleykəs səlam və rahmətullahi və bərəkatuhu!

Müsəlman qardaş!

Gəl belə danışaq, bir alim tənqid olunanda belə olur:

O tamamilə tənqid olunmur. Onun müəyyən fikirləri tənqid olunur. Hansı ki, İslamda o məsələlər icra olunurdu. Və o əməllərə birbaşa bidət, küfr və şirk adı qoyulmaqla vəziyyət dəyişdi.

Gəl görək Mühəmməd ibn Əbdülvəhhabı tənqid obyektinə çevirən məsələlər nələrdir?

Və yaxud sizin müracitə etdiyiniz kitablar Mühəmməd ibn Əbdülvəhhab əqidəsinin hamısıdırmı?

İstərsən bərabər araşdıraq bu məsələləri və bərarbər mühakimə yürüdək, ən azı əqidə məsələləri birbaşa insan ağlının ixtiyarında olan məslələrdir.

Cavab gözləyirəm sizdən.

Əssalamun aleykum və rahmətullahi və bərəkətuh.

İlk öncə qeyd etmək istəyirəm ki, mən yuxarıdakı tənqidlərə cavab yazmışam. Bir daha o qeyd olunan tənqidləri oxusanız görərsiniz ki, onlar heç bir dəlil və mənbə göstərilmədən yazılıb.

İkincisi araşdırmaq təklifinizi müsbət cavablayıram. Amma yalnız tövhidə aid məsələləri. Çünki digər məsələlər ikinci plandadır.

Allah bütün müsəlmanlara hidayət versin. Amin.

Əssalamun aleykum və rahmətullahi və bərəkətuh.

[Malik Eshter]

Əleykəs səlam və rahmətullahi və bərəkatuhu!

Müsəlman qardaş!

Gəl belə danışaq, bir alim tənqid olunanda belə olur:

O tamamilə tənqid olunmur. Onun müəyyən fikirləri tənqid olunur. Hansı ki, İslamda o məsələlər icra olunurdu. Və o əməllərə birbaşa bidət, küfr və şirk adı qoyulmaqla vəziyyət dəyişdi.

Gəl görək Mühəmməd ibn Əbdülvəhhabı tənqid obyektinə çevirən məsələlər nələrdir?

Və yaxud sizin müracitə etdiyiniz kitablar Mühəmməd ibn Əbdülvəhhab əqidəsinin hamısıdırmı?

İstərsən bərabər araşdıraq bu məsələləri və bərarbər mühakimə yürüdək, ən azı əqidə məsələləri birbaşa insan ağlının ixtiyarında olan məslələrdir.

Cavab gözləyirəm sizdən.

Əssalamun aleykum və rahmətullahi və bərəkətuh.

İlk öncə qeyd etmək istəyirəm ki, mən yuxarıdakı tənqidlərə cavab yazmışam. Bir daha o qeyd olunan tənqidləri oxusanız görərsiniz ki, onlar heç bir dəlil və mənbə göstərilmədən yazılıb.

İkincisi araşdırmaq təklifinizi müsbət cavablayıram. Amma yalnız tövhidə aid məsələləri. Çünki digər məsələlər ikinci plandadır.

Allah bütün müsəlmanlara hidayət versin. Amin.

Əssalamun aleykum və rahmətullahi və bərəkətuh.

Bismillahir Rahmənir Rahim

Əlhəmdulilləhir Rabbil aləmin

Əssəlatu vəssəlamu alə rəsulillahil əmin və alihit tahiriin

Əmmə bəd

Usikum bitəqvallahi və təti1

Sizi və özümü ilahi təqvaya dəvət edirəm.

Əgər bu bəhs olacaqsa müəyyən meyarlar əsasında olmalıdır.

Quran və səhih sünnə bizə öz işimizdə işıq tutacaqdır.

İlk sual:

Mühəmməd ibn Əbdülvəhhabın şəfaət anlayışı nədən ibarət idi?

[Abdussamed]

İlk sual:

Mühəmməd ibn Əbdülvəhhabın şəfaət anlayışı nədən ibarət idi?

Bismilləhirrahmənirrahim.

Doğrusu, əsl din ancaq Allaha məxsusdur. Allahı qoyub başqalarını özlərinə dost tutanlar: "Biz, onlara ancaq bizi Allaha daha çox yaxınlaşdırsınlar deyə ibadət edirik"– deyirlər. Əlbəttə ki, Allah ziddiyyətə düşdükləri şeylər barəsində onların arasında Öz hökmünü verəcəkdir. Şübhəsiz ki, Allah yalançı və kafirləri doğru yola yönəltməz. (əz Zumər 39/3)

Onlar Allahı qoyub özlərinə nə bir zərər, nə də bir fayda verə bilənlərə ibadət edir və: "Onlar Allah yanında bizim şəfaətçilərimizdir!"– deyirlər. De: "Yoxsa Allaha göylərdə və yerdə bilmədiyi bir şeyimi xəbər verirsiniz?" Allah onların qoşduqları şəriklərdən uzaqdır və ucadır. (Yunus 10/18).

Muhamməd ibn Abdulvəhhab yuxarıda qeyd olunan ayələri dəlil gətirərək saleh bəndələrdən şəfaət diləyənlərə cavab verir.

Məgər bundan da gözəl dəlil mi var?

[Malik Eshter]

İlk sual:

Mühəmməd ibn Əbdülvəhhabın şəfaət anlayışı nədən ibarət idi?

Bismilləhirrahmənirrahim.

Doğrusu, əsl din ancaq Allaha məxsusdur. Allahı qoyub başqalarını özlərinə dost tutanlar: "Biz, onlara ancaq bizi Allaha daha çox yaxınlaşdırsınlar deyə ibadət edirik"– deyirlər. Əlbəttə ki, Allah ziddiyyətə düşdükləri şeylər barəsində onların arasında Öz hökmünü verəcəkdir. Şübhəsiz ki, Allah yalançı və kafirləri doğru yola yönəltməz. (əz Zumər 39/3)

Onlar Allahı qoyub özlərinə nə bir zərər, nə də bir fayda verə bilənlərə ibadət edir və: "Onlar Allah yanında bizim şəfaətçilərimizdir!"– deyirlər. De: "Yoxsa Allaha göylərdə və yerdə bilmədiyi bir şeyimi xəbər verirsiniz?" Allah onların qoşduqları şəriklərdən uzaqdır və ucadır. (Yunus 10/18).

Muhamməd ibn Abdulvəhhab yuxarıda qeyd olunan ayələri dəlil gətirərək saleh bəndələrdən şəfaət diləyənlərə cavab verir.

Məgər bundan da gözəl dəlil mi var?

Bismilləhirrahmənirrahim.

Bu ayədə məqsəd-ilahi olan ibadətlə-şəfaət anlayışının ziddiyyətindən danışılır.

Yəni Allahdan başqa bir hər hansı varlığa ibadət olunarsa o zaman həmin varlıqlar, nəinki şəfaət istəyənə, hətta özünə belə faydası olmayacağından danışılır.

Biz burdan 2 məsələ anlamalıyıq.

1) Şəfaət barəsində Allahın nazil etdiyi bütün ayələrə baxmalıyıq və şəfaətin necə mümkün olabiləcəyini araşdırmalıyıq.

2) Hal-hazırda istənən şəfaət anlayışı ilə bu adını çəkdiyiniz ayədə nəzərdə tutulan şəfaətin bir fərqi varmı, yoxsa ayrı-ayrı məsələlərdir?

Siz mənim ikinci sualıma cavab veriniz, birlikdə birinci sualı geniş şəkildə araşdırarıq.

Xahiş edirəm alimlərin fikrini əsas tutun, xalq arasında yayılan məsələlər dəlillik təşkil etməz.

[Abdussamed]

Bismilləhirrahmənirrahim.

Bu ayədə məqsəd-ilahi olan ibadətlə-şəfaət anlayışının ziddiyyətindən danışılır.

Yəni Allahdan başqa bir hər hansı varlığa ibadət olunarsa o zaman həmin varlıqlar, nəinki şəfaət istəyənə, hətta özünə belə faydası olmayacağından danışılır.

Biz burdan 2 məsələ anlamalıyıq.

1) Şəfaət barəsində Allahın nazil etdiyi bütün ayələrə baxmalıyıq və şəfaətin necə mümkün olabiləcəyini araşdırmalıyıq.

2) Hal-hazırda istənən şəfaət anlayışı ilə bu adını çəkdiyiniz ayədə nəzərdə tutulan şəfaətin bir fərqi varmı, yoxsa ayrı-ayrı məsələlərdir?

Siz mənim ikinci sualıma cavab veriniz, birlikdə birinci sualı geniş şəkildə araşdırarıq.

Xahiş edirəm alimlərin fikrini əsas tutun, xalq arasında yayılan məsələlər dəlillik təşkil etməz.

Bismilləhirrahmənirrahim.

De: "Şəfaət bütünlüklə Allaha məxsusdur. Göylərin və yerin hökmranlığı da Ona məxsusdur. Sonra siz Ona qaytarılacaqsınız". (əz Zumər 39/44)

Allahı qoyub, sənə nə bir fayda, nə də bir zərər verə bilməyən şeylərə yalvarma. Əgər belə etsən, sözsüz ki, zalımlardan olarsan. (Yunus 10/106)

Bu sualınıza da cavab verəcəm və bundan sonra Sizdən bir xahişim odur ki, adlarını qeyd etdiyim əsərləri oxuyun ki, mənim Sizə verdiyim cavablardan da daha müfəssəl cavab ala biləsiniz.

Ümumiyyətlə Allahdan (c.c.) başqasının qadir olmadığı bir şeyi Allahdan (c.c.) başqasından istəmək şirkdir. Düşünürəm ki, Siz mənimlə tamamilə razısınız. O zaman belə çıxır ki, hər hansı bir saleh bəndədən insanın imkanları xaricində olan bir problemi həll etməsini istəməsi düzgün deyil. Hələ mən həmin saleh bəndənin ölüsünü demirəm.

Yuxarıda və daha öncə qeyd etdiyim ayələrdə demək istədiyim odur ki, o vaxtkı müşriklər də Allaha (c.c.), onun yaradan olmasına və hər şeyi idarə etdiyinə inanmışlar. Sadəcə ayədə də qeyd olunduğu kimi onlar bütlərdən vasitəçi kimi istifadə ediblər. Necə ki indi bir çoxları saleh bəndələrdən və yaxud onların qəbirlərindən o məqsədlə istifadə edirlər. Yəni bunlar arasında heç bir fərq yoxdur.

Şəfaət isə yalnız Allaha (c.c.) məxsusdur.

Muhamməd bin Abdulvəhhab əsərində bunu təbliğ edib. Sizdən bir daha xahiş edirəm ki, onun əsərini oxuyun. Orada bu informasiya daha müfəssəl yazılıb.

Ey Allahım bizləri müsəlman yaratdın, müsəlman kimi ölməyi də qismət et. Amin.

Əssalamun aleykum və rahmətullahi və bərəkətuh.

[Malik Eshter]

Bismilləhirrahmənirrahim.

Bu ayədə məqsəd-ilahi olan ibadətlə-şəfaət anlayışının ziddiyyətindən danışılır.

Yəni Allahdan başqa bir hər hansı varlığa ibadət olunarsa o zaman həmin varlıqlar, nəinki şəfaət istəyənə, hətta özünə belə faydası olmayacağından danışılır.

Biz burdan 2 məsələ anlamalıyıq.

1) Şəfaət barəsində Allahın nazil etdiyi bütün ayələrə baxmalıyıq və şəfaətin necə mümkün olabiləcəyini araşdırmalıyıq.

2) Hal-hazırda istənən şəfaət anlayışı ilə bu adını çəkdiyiniz ayədə nəzərdə tutulan şəfaətin bir fərqi varmı, yoxsa ayrı-ayrı məsələlərdir?

Siz mənim ikinci sualıma cavab veriniz, birlikdə birinci sualı geniş şəkildə araşdırarıq.

Xahiş edirəm alimlərin fikrini əsas tutun, xalq arasında yayılan məsələlər dəlillik təşkil etməz.

Bismilləhirrahmənirrahim.

De: "Şəfaət bütünlüklə Allaha məxsusdur. Göylərin və yerin hökmranlığı da Ona məxsusdur. Sonra siz Ona qaytarılacaqsınız". (əz Zumər 39/44)

Allahı qoyub, sənə nə bir fayda, nə də bir zərər verə bilməyən şeylərə yalvarma. Əgər belə etsən, sözsüz ki, zalımlardan olarsan. (Yunus 10/106)

Bu sualınıza da cavab verəcəm və bundan sonra Sizdən bir xahişim odur ki, adlarını qeyd etdiyim əsərləri oxuyun ki, mənim Sizə verdiyim cavablardan da daha müfəssəl cavab ala biləsiniz.

Ümumiyyətlə Allahdan (c.c.) başqasının qadir olmadığı bir şeyi Allahdan (c.c.) başqasından istəmək şirkdir. Düşünürəm ki, Siz mənimlə tamamilə razısınız. O zaman belə çıxır ki, hər hansı bir saleh bəndədən insanın imkanları xaricində olan bir problemi həll etməsini istəməsi düzgün deyil. Hələ mən həmin saleh bəndənin ölüsünü demirəm.

Yuxarıda və daha öncə qeyd etdiyim ayələrdə demək istədiyim odur ki, o vaxtkı müşriklər də Allaha (c.c.), onun yaradan olmasına və hər şeyi idarə etdiyinə inanmışlar. Sadəcə ayədə də qeyd olunduğu kimi onlar bütlərdən vasitəçi kimi istifadə ediblər. Necə ki indi bir çoxları saleh bəndələrdən və yaxud onların qəbirlərindən o məqsədlə istifadə edirlər. Yəni bunlar arasında heç bir fərq yoxdur.

Şəfaət isə yalnız Allaha (c.c.) məxsusdur.

Muhamməd bin Abdulvəhhab əsərində bunu təbliğ edib. Sizdən bir daha xahiş edirəm ki, onun əsərini oxuyun. Orada bu informasiya daha müfəssəl yazılıb.

Ey Allahım bizləri müsəlman yaratdın, müsəlman kimi ölməyi də qismət et. Amin.

Əssalamun aleykum və rahmətullahi və bərəkətuh.

Qardaş, gəl məsələni konkretləşdirək.

Mən durdum getdim Kərbəlaya, durdum İmam Hüseyn(ə.s)-ın qəbrinin kənarında dedim ki, Ya Allah İmam Hüseyn(ə.s)-ın əli ilə və ya haqqına mənə kömək ol.

Bu şirkdir, yoxsa yox?

[Abdussamed]

Qardaş, gəl məsələni konkretləşdirək.

Mən durdum getdim Kərbəlaya, durdum İmam Hüseyn(ə.s)-ın qəbrinin kənarında dedim ki, Ya Allah İmam Hüseyn(ə.s)-ın əli ilə və ya haqqına mənə kömək ol.

Bu şirkdir, yoxsa yox?

İlk öncə Sizi yenə də o əsərləri oxumağa çağırıram. Oxuyun və sonra yenidən bir yerdə bu məsələləri müzakirə edək.

Qeyd etmək istəyirəm ki, mənim məqsədim sualı cavablandırmaqdan yayınmaq deyil. Sadəcə o kitablarda daha geniş və daha gözəl cavablar olduğu üçün cavabı o kitablarda axtarmağa dəvət edirəm.

Bir də Sizdən bir xahişim var. Əgər mümkündürsə, aramızda olan bu söhbəti şəxsi müstəviyə çevirək. Yoxsa niyyəti yaxşı olmayan insanların bizim aramızdakı müzakirəni səhv yozaraq fitnə-fəsad salmağa çalışmalarından qorxuram.

email: fuad1983@gmail.com.

Allah aramızdakı müzakirəni bərəkətli qılsın. Amin.

Əssalamun aleykum və rahmətulləhi və bərəkətuh.

[Malik Eshter]

Qardaş, gəl məsələni konkretləşdirək.

Mən durdum getdim Kərbəlaya, durdum İmam Hüseyn(ə.s)-ın qəbrinin kənarında dedim ki, Ya Allah İmam Hüseyn(ə.s)-ın əli ilə və ya haqqına mənə kömək ol.

Bu şirkdir, yoxsa yox?

İlk öncə Sizi yenə də o əsərləri oxumağa çağırıram. Oxuyun və sonra yenidən bir yerdə bu məsələləri müzakirə edək.

Qeyd etmək istəyirəm ki, mənim məqsədim sualı cavablandırmaqdan yayınmaq deyil. Sadəcə o kitablarda daha geniş və daha gözəl cavablar olduğu üçün cavabı o kitablarda axtarmağa dəvət edirəm.

Bir də Sizdən bir xahişim var. Əgər mümkündürsə, aramızda olan bu söhbəti şəxsi müstəviyə çevirək. Yoxsa niyyəti yaxşı olmayan insanların bizim aramızdakı müzakirəni səhv yozaraq fitnə-fəsad salmağa çalışmalarından qorxuram.

email: fuad1983@gmail.com.

Allah aramızdakı müzakirəni bərəkətli qılsın. Amin.

Əssalamun aleykum və rahmətulləhi və bərəkətuh.

Sizin cavabınızı

azizovsamir@bk.ru- ünvanında gözləyəcəyəm.

[Bugs]

известно что его собственный отец и брат, которые были учеными своего времени отказались от него и его учений... я имею ввиду что они отказались от Мухаммад ибн Абдуль-Ваххаб, да простит его Аллах