Sadiq Mirzeyev Опубликовано: 4 января, 2013 Жалоба Share Опубликовано: 4 января, 2013 Bismill?h!... Allah (c.c) bu ay?d? buyurur: ??????????????? ????????????? ???? ??????????????? ?????????????? ??????????? ????????????? ??????????? ?????? ??????? ???????? ???????? ?????? ????????? ?????? ???????? ??????? ????????? ???????????? ?????????? ?????? ??????? ? ??????? ????????? ?????????? Dind? ham?n? ?t?b ke??n ilk m?hacirl?r? v? ?nsarlara, h?m?inin yax?? i?l?r g?rm?kd? onlar?n ard?nca ged?nl?r? g?linc?, Allah onlardan raz?d?r, onlar da Ondan raz?d?rlar. (Allah) onlar ???n (a?aclar?) alt?ndan ?aylar axan, i?ind? ?b?di qalacaqlar? C?nn?t ba?lar? haz?rlam??d?r. Bu, b?y?k u?urdur. (?lixan Musayevin t?rc?m?si il?) ?? ????????????? ????????????? ???? ????????????? ?? ???????????... “M?hacir v? ?nsardan olan ?nd? ged?nl?r – birincil?r” ay?si ?li (?leyhis-salam)-?n ??nind? nazil olmu?durmu? ?g?r bel?dirs?, onda c?m k?lm?sinin bir n?f?r? aid edilm?si nec? izah edil? bil?r? ?? ????????????? ????????????? ???? ????????????? ?? ???????????... “M?hacir v? ?nsardan olan ?nd? ged?n – birincil?r” ay?si ?li (?leyhis-salam)-?n ??nind? nazil olubdurmu? Z?rar?nin imam Sadiq (?leyhis-salam)-dan n?ql etdiyin? ?sas?n, ?g?r bel? olsa, onda c?m k?lm?sinin bir n?f?r? aid edilm?si nec? izah edil? bil?r? Bu ay?ni n?z?r? almasaq, tarixi faktlar ki?il?rin aras?ndan ?li ibni ?bi Talib (?leyhis-salam)-?n Pey??mb?r (s?ll?llahu ?leyhi v? alih)-? iman g?tir?n ilk ??xs olmas?n? s?buta yetirirmi? Ondan ba?qa bir ??xs d? bel? bir iftixara nail olmu?dumu? “M?hacir v? ?nsardan olan ?nd? ged?n birincil?r” ay?sinin t?fsiri v? ??ni-n?zulu il? ?laq?dar izah verm?zd?n qabaq iki ?sas m?s?l?y? diqq?t yetirm?k z?ruridir: 1. Bu v? dig?r ay?l?ri n?z?r? almadan bel? bir sual yaran?r: g?r?s?n ?li (?leyhis-salam) ki?il?r aras?nda Pey??mb?r (s?ll?llahu ?leyhi v? alih)-? iman g?tir?n ilk ??xs olmu?durmu? Ba?qa s?zl? des?k, tarixi fakt v? ger??klik ki?il?r aras?nda ?li ibni ?bi Talibin Allah?n Pey??mb?rin? iman g?tir?n ilk ??xs olmas?n? s?but edirmi? 2. Yuxar?dak? ay?nin x?susi ??xs bar?sind? nazil olmad???n? f?rz ets?k, bel? sual yaran?r ki, g?r?s?n (n?zul s?b?binin h?sri q?bilind?n deyil) c?ry v? t?tbiq ?sas?nda onu ?li (?leyhis-salam)-a t?tbiq etm?k olarm?? Birinci m?s?l? bar?sind? dem?k laz?md?r ki, (m?sumlar?n h?yat tarixin? v?) sir?, h?dis v? t?fsir kitablar?na m?raci?t ed?n h?r k?s ayd?n ??kild? g?r?c?kdir ki, ilk iman g?tir?n v? islam? q?bul ed?n ??xsl?r o q?d?r x?susi v? y?ks?k m?qama malikdirl?r ki, onlarda he? bir ??kk-??bh?y? yer yoxdur, x?susil? s?z? ged?n ay? bar?sind? b?hs ed?rk?n. ?ndi “ki?il?r aras?nda ?li ibni ?bi Talib ilk m?s?lman idimi?” sual?n?n cavab?nda deyirik: S?nni v? ?i? tarix?il?ri yekdil fikird?dirl?r ki, qad?nlar aras?nda h?zr?t Pey??mb?r? iman g?tir?n ilk ??xs o h?zr?tin v?fal? v? ?ziz h?yat yolda?? X?dic? idi. Ki?il?r aras?ndan is?, b?t?n ?i? aliml?rinin v? s?nn? aliml?rind?n ?oxunun ?qid?sin? g?r? Pey??mb?rin d?v?tin? m?sb?t cavab ver?r?k ona iman g?tir?n ilk ??xs imam ?li (?leyhis-salam) olmu?dur.[1] ?lb?tt?, b?zil?ri imam ?li (?leyhis-salam)-?n bu m?xsus f?zil?tini, y?ni ham?dan ?vv?l islam? q?bul etm?sini ba?qalar?na aid ed?r?k (!) h?min d?vrd? ?li (?leyhis-salam)-?n azya?l? oldu?unu b?han? g?tirmi?l?r. Bu m?qal?d? bu dar d?nyag?r???n? ara?d?r?b t?nqid etm?k ist?mirik. ??nki ?sas m?qs?dimiz bu m?s?l?nin r?vay?tl?r vasit?si il? isbat olunmas?d?r. Buna g?r? d? n?mun? olaraq bir ne?? r?vay?ti qeyd edirik: 1. Bu m?vzu il? ?laq?dar “Tarixi T?b?ri” kitab?nda deyilir: “Ke?mi? aliml?r X?dic?d?n sonra Pey??mb?r? iman g?tir?n ilk ??xs bar?sind? ixtilafa d??ar olmu?lar. B?zil?ri deyirl?r ki, Pey??mb?r? iman g?tirib onun arxas?nda namaz q?lan ilk ??xs ?li ibni ?bi Talib idi... ?brahim ibni Muxtar, ??b?d?n, o da ?bu B?lcd?n, o da ?mr ibni Meymundan, o da ?bni Abbasdan n?ql edir ki, Pey??mb?rin arxas?nda namaz q?lan ilk ??xs ?li idi.”[2] T?b?ri h?m d? Cabird?n bel? n?ql edir: “Pey??mb?r (s?ll?llahu ?leyhi v? alih) bazar ert?si g?n? risal?t? se?ildi, ?li t?k g?n? (onunla) namaz q?ld?.”[3] Zeyd ibni ?rq?md?n d? n?ql edir ki, “Pey??mb?r? iman g?tir?n ilk ??xs ?li idi.”[4] 2. ?fif Kindi bel? deyir: M?nim i?im ticar?t idi. M?kk?y? ?atanda h?cc m?vs?m? idi. Abbasla g?r??d?m, bu zaman bir ki?i g?lib K?b?nin yan?nda namaz q?lma?a ba?lad?. Sonra bir qad?n g?ldi v? ona iqtida etdi. Daha sonra bir yeniyetm? o?lan g?ldi, o da iqtida etdi. M?n Abbasdan soru?dum: “Bu n? dindir?” Abbas dedi: “Bu ki?i m?nim qarda??m o?lu M?h?mm?d ibni ?bd?llahd?r. G?rd?y?n qad?n onun h?yat yolda??, o yeniyetm? d? ?li ibni ?bi Talibdir ki, ona iman g?tirmi?dir... Allaha and olsun! B?t?n yer ?z?nd? bu ?? n?f?rd?n ba?qa bu dinin n? oldu?unu he? k?s bilmir!” ?fif Kindi dedi: “Ka? m?n onlar?n d?rd?nc?s? olayd?m!”[5] 3. ?hm?d ibni H?nb?l yaz?r: V?ki, ??b?d?n, o da ?mr ibni M?rr?d?n, o da (?nsar?n h?mpeyman?) ?bu H?mz?d?n, o da Zeyd ibni ?rq?md?n n?ql edir ki, “Pey??mb?r? iman g?tir?n ilk ??xs ?li idi.”[6] 4. Tirmizi ?z?n?n “S?n?n” kitab?nda yaz?r: Zeyd ibni ?rq?min bel? dediyini e?itdim: “?slam? q?bul ed?n ilk ??xs ?li idi.”[7] 5. ?bni S?d “T?b?qat” kitab?nda yaz?r: V?ki ibni C?rrah, Yezid ibni Harun v? ?ffan ibni M?slim ??b?d?n, o da ?bu H?mz?d?n, o da Zeyd ibni ?rq?md?n bel? n?ql edir: “Pey??mb?r? iman g?tir?n ilk ??xs ?li idi.”[8] Bu m?s?l? s?nn? aliml?rinin n?z?rind? ?ox m??hur oldu?una g?r? onlardan b?zil?ri bu bar?d? yekdil fikird? olmu?lar. O c?ml?d?n: Hakim Ni?apuri “?l-m?st?dr?ku ?l?s-S?hiheyn” v? “?l-m?rif?t” adl? kitablar?nda. Qurt?bi bu m?tl?bi ondan n?ql ed?r?k yaz?r: “Tarix?il?r aras?nda ?li ibni ?bi Talibin ilk m?s?lman olmas? bar?d? he? bir ixtilaf yoxdur. ?xtilaf yaln?z bundad?r ki, onun iman? h?ddi-bulu? vaxt?nda idi, ya yox.”[9] ?bni ?bdul-Birr “?stiy’ab” kitab?nda yaz?r: “X?dic?d?n sonra Pey??mb?r? iman g?tir?n ilk ??xsin ?li olmas? m?tt?fiq fikirli bir m?s?l?dir.”[10] ?bu C?f?r ?skafi yaz?r: “Camaat?n ham?s? islam? ham?dan qabaq q?bul etm?k iftixar?n? ?li ???n n?ql etmi?dir.”[11] Bura q?d?r b?yan olunanlar ?hli-s?nn?tin tarix v? r?vay?t m?nb?l?rind?n idi. Amma ?i? m?nb?l?rin? g?ldikd? is?, “?l-b?rhan” t?fsirinin m??llifinin s?zl?rind?n bir hiss?sini qeyd etm?kl? kifay?tl?nirik: 1. ?mam H?s?n (?leyhis-salam) M?aviy? il? s?lh ba?lad?qdan sonra oxudu?u x?tb?d? buyurdu: “Atam Allah?n v? R?sulunun d?v?tin? m?sb?t cavab ver?n, iman g?tir?r?k Allah? v? R?sulunu t?sdiq ed?n ilk ??xs idi.”[12] ?bni ??hra?ub Maz?nd?rani yaz?r: “?li (?leyhis-salam)-?n iman g?tir?n ilk ??xs olmas? bar?sind? ?oxlu kitablar yaz?lm??d?r.”[13] 2. ?mam Sadiq (?leyhis-salam) buyurur: “?ssabiqun?l-?vv?lun” ... ay?si ?linin v? Pey??mb?r? tabe olan m?hacir v? ?nsar?n bar?sind? nazil olmu?dur. Onlar ???n a?aclar?n?n alt?ndan sular axan behi?t ba?lar? v?d? verilmi?dir v? orada h?mi??lik qalarlar. Bu da b?y?k qurtulu?dur.”[14] Qeyd olunanlarla kifay?tl?nir v? deyirik: ?li (?leyhis-salam)-?n Allah?n R?suluna iman g?tir?n ilk ??xs olmas? bar?sind? he? bir ??kk-??bh? yoxdur. Amma Pey??mb?r? iman g?tir?n ilk ??xsin ?bu B?kr olmas?n? dey?nl?rin s?z? v? d?lill?ri ?i? aliml?ri t?r?find?n q?ti ??kild? r?dd olunmu?dur. “T?fsiri-n?mun?”nin m??llifi bu bar?d? yaz?r: “Q?rib?dir! B?zil?ri ?li (?leyhis-salam)-?n islam dinin? iman g?tir?n ilk ??xs olmas?n? inkar ed? bilm?dikl?rind?n pu? d?lill?r? istinad ed?r?k onu ba?qa yollarla inkar etm?k, yaxud ?h?miyy?tsiz q?l?m? verm?k ist?yirl?r. B?zil?ri d? ?al???rlar ki, o h?zr?tin yerin? ?bu B?kri ilk m?s?lman kimi t?qdim etsinl?r. B?z?n (b?han? g?tirib) deyirl?r ki, o zaman h?zr?t ?linin on ya?? var idi v? h?ddi-bulu?a ?atmam??d?. Dem?li, onun iman? – bir yeniyetm?nin iman g?tirm?si ?nvan? il? m?s?lman c?bh?sinin d??m?n m?qabilind? malik oldu?u q?dr?t v? q?vv?d? he? bir t?sir g?st?rmir.[15] Bu s?z do?rudan da q?rib?dir! ??nki, ?vv?la: ?slind? Pey??mb?r? tutulan iradd?r. ??nki Pey??mb?r yovmud-dar g?n? islam? ?z yax?n qohum-?qr?bas?na t?qdim etdikd? ?li (?leyhis-salam)-dan ba?qa he? biri q?bul etm?di. H?zr?t ?li aya?a qalxaraq islam? a?kar q?bul etm?sini dedi. Pey??mb?r d? onun iman?n? q?bul etdi v? el? oradaca “S?n m?nim qarda??m, v?sim ? cani?inims?n” dey? elan etdi. ?kincisi, dediyimiz kimi, o g?nl?rd? ?li (?leyhis-salam)-?n az ya?l? olmas? m?vzunun ?h?miyy?tini he? bir v?chl? azaltm?r. X?susil?, Quran?n ?z? h?zr?t Y?hya bar?sind? buyurur: ?? ????????? ????????? ???????? “Biz u?aql?q ?a??nda ona h?km verdik.”[16] ?sa (?leyhis-salam) bar?sind? d? oxuyuruq ki, be?ikd? ik?n dan??ma?a ba?lad? v? onun bar?sind? ??kk-??bh?d? olanlara dedi: "?????? ?????? ??????? ??????? ????????? ?? ????????? ????????? “H?qiq?t?n m?n Allah?n b?nd?siy?m, O m?n? kitab vermi? v? m?ni pey??mb?r etmi?dir.”[17] ???nc?s?: ?bu B?krin islam? q?bul ed?n ???nc? ??xs olmas? m?s?l?si tarixd? s?buta yetm?mi?, ?st?lik h?dis v? tarix kitablar?n?n ?oxu ondan qabaq bir qrup ??xsin iman g?tirdiyini demi?dir. Bundan ?lav?, ?bni ?bil-H?did, m??hur s?nn? (m?t?zili) alimi olan ?bu C?f?r ?skafid?n bel? n?ql edir: B?zil?rinin dediyi “?bu B?kr islam? ham?dan qabaq q?bul etmi?dir” s?z? d?z olsayd?, onda n? ???n onun ?z? bu m?s?l? il? ?z f?zil?tin? i?ar? etm?mi?dir? Onun s?hab?d?n olan havadarlar?ndan he? biri d? bu iddian? etm?mi?l?r!”[18] “K??ful-murad” kitab?n?n ??rh?isi d? bu ??bh?y? a?a??dak? kimi cavab vermi?dir: ?g?r bir ??xs “?li (?leyhis-salam) islam? h?ddi-bulu?dan qabaq q?bul etmi?dir v? bel? bir islam q?bul olunmur!” – dey? irad tutsa, cavab?nda dey?rik: 1. ?li (?leyhis-salam) ??hid olan zaman 65 v? ya 66 ya?? var idi. Pey??mb?r (s?ll?llahu ?leyhi v? alih) d? risal?t? se?il?nd?n sonra 23 il ?m?r s?rm??d?r. ?li (?leyhis-salam) o h?zr?tin v?fat?ndan sonra t?qrib?n 30 il h?yatda olmu?dur. Bu hesabla, bes?t d?vr?nd? ?li (?leyhis-salam)-?n 12-13 ya?? var idi. Bu ya?da da h?ddi-bulu?a ?atmaq m?mk?nd?r. Dem?li, ?li Pey??mb?rin Fatim?y? xitab?n buyurdu?u h?min ??xsdir: “S?ni el? bir ??xsin ?qdin? ke?irir?m ki, islam? ham?dan ?vv?l q?bul etmi?dir v? ki?il?r aras?nda ?n bilikli ??xsdir.”[19] 2. B?zi hallarda u?aqlar ?qli bax?m?ndan kamil inki?af h?ddin? ?at?r v? cismi (fiziki) bulu?a ?atmazdan qabaq fikri (idrak) bulu?a yeti?ir v? bel? olan halda ??ri v?zif?l?ri yerin? yetirm?y? v?zif?li olurlar. Buna g?r? d? ?bu H?nif? u?aqlar?n islam?n?n d?zg?n olmas?na h?km edir. ?g?r bel? olsa, bu h?km u?a??n kamal v? bulu?una d?lal?t edir. Bu bar?d? bir ne?? m?s?l?ni xat?rlatmaq laz?md?r: ?vv?la, u?aqlar?n t?bi?ti el?dir ki, ata-anan?n m?h?bb?tin? do?ru meyl edirl?r. Amma ?g?r bir u?aq ata-anas?ndan ?z ?evir?r?k Allaha do?ru c?zb olunsa, bu onun fikri (idrak c?h?tind?n) bulu? v? kamal?n?n ni?an?sidir. ?kincisi: U?aqlar?n q?riz?l?ri (instinkt) ilahi v?zif?l?r? v? ?qli i?l?r? diqq?t v? t?f?kk?rl? ?ox da uy?un g?lmir, onlar ?ks?r hallarda oynama?a daha ?ox maraq g?st?rirl?r. Buna g?r? d? bir u?a??n ?z t?bi?ti il? uy?un olan ?eyl?rd?n ?z ?evir?r?k onunla t?zadl? olan ?eyl?r? ?z g?tirm?si o u?a??n son d?r?c? y?ks?k kamala ?atma??na d?lildir. Bu da ?li (?leyhis-salam)-?n imanda ham?dan ?nd? olmas?n? g?st?rir.[20] ?kincisi, t?fsir aliml?rinin “v?s-sabiqun?l-?vv?lun” ay?si ???n bir ne?? ??ni-n?zul b?yan etdiyin? g?r? onun imam ?li (?leyhis-salam)-?n bar?sind? nazil olmad???n? q?bul ets?k d?, ??ni-n?zulda ?oxlu n?z?riyy?nin deyilm?si onun ?n bariz v? ayd?n n?mun?sin? – imam ?liy? t?tbiq edilm?sin? mane ola bilm?z. X?susil?, ?hm?d ibni H?nb?lin, ?bni Abbasdan v? S?yutinin “?ddurrul-m?nsur” kitab?nda ?bu N?imd?n v? onun da ?bni Abbasdan n?ql etdiyi bu h?dis? diqq?t yetirm?kl?: “Ey iman g?tir?nl?r” ifad?si olan el? bir ay? nazil olmay?b ki, ?li onun ba??nda v? onun ?miri olmas?n.”[21] T?k ??xs? c?m k?lm?si il? i?ar? edilm?sin? g?ldikd? is?, dem?k laz?md?r: ?vv?la, ?g?r “bu ay? imam ?linin bar?sind? nazil olmam??d?r; ?ksin? islamda ?nc?l oldu?una g?r? o h?zr?t? c?ry v? t?tbiq q?bilind?ndir” deyils?, art?q bu irada yer qalm?r. ?kincisi: H?tta ay?nin imam ?li (?leyhis-salam)-?n ??nind? nazil olmas?na inanmasaq da yen? d? bu etiqada irad g?lmir. ??nki: 1. ?oxlu d?lill?rin varl??? il? “bu, uzaq n?z?r? g?lir” dey?, yer qalm?r. 2. C?m formas?nda g?l?n k?lm?nin bir v? ya iki ??xs? aid edilm?si t?z? bir ?ey deyildir. ??nki ist?r Quran ay?l?rind?, ist?rs? ondan ba?qa ?eyl?rd?, habel? ?r?b v? qeyri-?r?b ?d?biyyat?nda ?ox hallarda bir k?lm? c?m formada g?tirilir, amma bir n?f?r n?z?rd? tutulur. M?s?l?n, Quranda buyurulur: ???????? ???? ?????? ???????? ????? ???????? ???? ???????? ?????? ????????????? ?????????? ???????... “O k?sl?r ki, camaat onlara “camaat sizin ???n m?harib?y? g?lmi?dir, onlardan qorxun!” dediyi zaman bu s?z onlar?n iman?n? art?r?r.”[22] M?f?ssirl?rin n?z?rin? ?sas?n, burada “camaat” dedikd? N?im ibni M?sud n?z?rd? tutulur. ??nki o, m?s?lmanlar? say? ?ox olan m??rikl?rd?n qorxutmaq ???n ?bu S?fyandan pul alm??d?. Ba?qa bir ay?d? buyurulur: ?????? ?????? ??????? ?????? ???????? ?????? ????? ??????? ?????? ?? ?????? ??????????... “Allah, “Allah yoxsuldur v? biz varl?y?q” dey?nl?rin s?z?n? e?itdi.”[23] Burada “dey?nl?r” s?z?nd?n m?qs?d bir ?ox m?f?ssirl?rin n?z?rin? ?sas?n H?yy ibni ?xt?b v? ya F?nhas olmu?dur. B?z?n d? bir ??xs? t?zim v? h?rm?t ?lam?ti olaraq c?m ?v?zliyi il? xitab olunur. M?s?l?n, Allah-taala ?brahim (?leyhis-salam)-?n bar?sind? buyurur: ????? ??????????? ???? ??????? ?????? “H?qiq?t?n ?brahim (t?klikd?) Allah?n f?rman?na m?ti olan bir ?mm?t idi.”[24] Bu ay?d? c?m m?nas?n? ?atd?ran “?mm?t” k?lm?si h?zr?t ?brahim? aid edilmi?dir.[25] Allah-taalan?n buyurdu?u n?vb?ti ay? d? bu q?bild?ndir: ?????????? ?????? ???????? ????? ?????????? “Deyirl?r: “M?din?y? qay?td???m?z zaman izz?t sahibl?ri z?lill?ri oradan ??xardacaqd?r.” Halbuki, ?zz?t Allaha, Pey??mb?rin? v? m?minl?r? m?xsusdur, lakin m?nafiql?r bunu bilmirl?r.”[26] Bu ay?d? d? “deyirl?r” k?lm?si c?m halda olsa da, b?t?n m?f?ssirl?rin n?z?rin? ?sas?n m?qs?d ?bni ?bey adl? bir m?nafiqdir. C?m formada g?l?n k?lm? il? bir ??xsin n?z?rd? tutulmas?n? g?st?r?n Quran ay?l?ri olduqca ?oxdur.[27] Burada ham?s?n? qeyd etm?y? macal yoxdur. [1] M?karim ?irazi, Nasir, “T?fsiri-n?mun?”, 8-ci cild, s?h. 103, “Darul-kutubil-islamiyy?”, Tehran, 1-ci ?ap, 1374-c? ??msi il [2] T?b?ri, ?bu C?f?r M?h?mm?d ibni C?rir, “Tarixul-um?m v?l-muluk” (“Tarixi T?b?ri” ad? il? m??hurdur), 2-ci cild, s?h. 310, t?dqiq: M?h?mm?d ?bul-F?zl ?brahim, Beyrut, “Darut-turas”, 2-ci ?ap, 1967-ci miladi il [3] Yen? orada [4] Yen? orada [5] ?bni ?sir, ?zzuddin ?bd?l-H?s?n, “?l-kamilu fit-tarix”, 2-ci cild, s?h. 57, Beyrut, “Darus-sadir”, 1965-ci il [6] ?hm?d ibni H?nb?l, “M?sn?d”, h?dis 18478, “?l-m?kt?b?tu?-?amiyy?” CD-ind?n n?ql?n. [7] Tirmizi, “S?n?n”, h?dis 4100, “?l-m?kt?b?tu?-?amiyy?” CD-ind?n n?ql?n [8] ?bni S?d, M?h?mm?d ibni S?d ibni M?ni’ Ha?imi B?sri, “?t-t?b?qatul-kubra”, 3-c? cild, s?h. 15, t?dqiq: M?h?mm?d ?bd?l-Qadir ?ta, “Zikru islami ?li v? s?latihi” b?lm?si, Beyrut, “Darul-kububil-elmiyy?”, 1-ci ?ap 1990-c? il [9] Qurt?bi, M?h?mm?d ibni ?hm?d, “?l-camiu li?hkamil-Quran”, 8-ci cild, s?h. 235, “Nasir Xosrov” n??riyyat?, Tehran, 1-ci ?ap, 1406-c? q?m?ri il [10] ?bni ?bdul-Birr, ?bu ?m?r Yusif ibni ?bdillah, “?l-istiy’ab fi m?rif?til-?shab”, 3-c? cild, s?h. 1092, t?dqiq: ?li M?h?mm?d B?cavi, Beyrut, “Darul-ceyl”, 1-ci ?ap, 1992-ci il [11] “T?fsiri-n?mun?”, 8-ci cild, s?h. 104 [12] B?hrani, Seyid Ha?im, “?l-b?rhan fi t?fsiril-Quran”, 2-ci cild, s?h. 829, “Bes?t” m??ssis?si, Tehran, 1-ci ?ap, 1416-c? q?m?r il [13] Yen? orada, s?h. 833 [14] Yen? orada [15] Bu s?z? s?nn? alimi F?xr Razi h?min ay?nin izah?nda demi?dir. [16] “M?ry?m” sur?si, ay?: 12 [17] “M?ry?m” sur?si, ay?: 30 [18] “T?fsiri-n?mun?”, 8-ci cild, s?h. 100-107 (azac?q d?yi?iklikl?) [19] Z?h?bi, “Tarixul-islam”, t?dqiq: ?m?r ?bdus-S?lam, 3-c? cild, s?h. 638, “Darul-kitabil-?r?bi”, Beyurt, 2-ci ?ap, 1993 [20] S?bhani, C?f?r, “K??ful-m?rad”?n ??rhi, s?h. 223, Bi.ta, bi. ca [21] C?lal?ddin, S?yuti, “?ddurrul-m?nsur fi t?fsiril-m?’sur”, 1-ci cild, s?h. 104, Ay?tullah M?r??i N?c?finin kitabxanas?, Qum; B?la?i N?c?fi, M?h?mm?d Cavad, “Alaur-R?hman fi t?fsiril-Quran”, 1-ci cild, s?h. 11, “Bes?t” m??ssis?si, 1-ci ?ap, Qum, 1420-ci q?m?ri il [22] “Ali-imran” sur?si, ay?: 173 [23] “Ali-imran”, sur?si, ay?: 181 [24] “N?hl” sur?si, ay?: 120 [25] “T?fsiri-n?mun?”, 2-ci cild, s?h. 588. [26] “Munafiqun” sur?si, ay?: 8 [27] Seyid M?h?mm?d Kazimi Q?zvini, “?rr?ddu ?la r?ddis-s?qif?”, 1-ci cild, s?h. 269, t?shih v? t?liq: Hey?t, M?h?mm?d ?min, Qum, 2-ci ?ap, 2002-ci il?stinad Ссылка на комментарий Поделиться на других сайтах More sharing options...
Alisahib Опубликовано: 4 января, 2013 Жалоба Share Опубликовано: 4 января, 2013 Yaxwi,bes Elinin atasi Abu Talib necenci adam idi ki islam olmuwdu? Ссылка на комментарий Поделиться на других сайтах More sharing options...
Sadiq Mirzeyev Опубликовано: 5 января, 2013 Автор Жалоба Share Опубликовано: 5 января, 2013 Yaxwi,bes Elinin atasi Abu Talib necenci adam idi ki islam olmuwdu? Anlamad?m... Ссылка на комментарий Поделиться на других сайтах More sharing options...
Alisahib Опубликовано: 5 января, 2013 Жалоба Share Опубликовано: 5 января, 2013 Anlamad?m... Deyirem-Elinin atasi Abu Talib,ne vaxt tek Allahi taniyib ve Mehmmedi allahin elcisi oldugunu deyib ve gebul edib? Ссылка на комментарий Поделиться на других сайтах More sharing options...
Mezlum Опубликовано: 5 января, 2013 Жалоба Share Опубликовано: 5 января, 2013 Deyirem-Elinin atasi Abu Talib,ne vaxt tek Allahi taniyib ve Mehmmedi allahin elcisi oldugunu deyib ve gebul edib? Kimlerden de sonra olsa Abu-bekirden,?merden ve Osmandan gabag islami gebul edib ve Allahin elcisini ?z himayesi altina alib ve son nefesine kimi onu m?dafie edib,sizin m?shrik ve Budperest dede-babalarinizdan. Ссылка на комментарий Поделиться на других сайтах More sharing options...
Ali_ Опубликовано: 6 января, 2013 Жалоба Share Опубликовано: 6 января, 2013 (изменено) Salam. ?slind? hadis?l?r? n?z?r yetirs?k Pey??mb?r? ilk ay?l?r nazil olandan sonra ??bh? yoxdur ki, Pey??mb?r ilk ?nc? bunu X?dic? il? b?l??d?. Sonra X?dic? onu Varaqa ibn Nof?lin yan?na apard?. Varaqa ibn Nof?l t?kAllahl??? q?bul ed?n, pey??mb?rin g?l?c?yini inanan ??xsl?rd?n biri idi. X?dic? Pey??mb?ri onun yan?na g?tir?nd? Varaqa ibn Nof?l ona en?n m?l?yin Cibril oldu?unu bildirdi, y?ni Musaya en?n m?l?k v? dedi: "?nsanlar t?r?find?n s?nin yurdundan ??xar?laca??n g?n? kimi ya?asayd?m s?ni m?dafi? ed?rdim.". Y?ni, Varaqa ibn Nof?l art?q Pey??mb?ri q?bul etmi? v? islama girmi?dir. Bu bar?d? n? dey? bil?rsiz? Изменено 6 января, 2013 пользователем Ali_ Ссылка на комментарий Поделиться на других сайтах More sharing options...
Alisahib Опубликовано: 7 января, 2013 Жалоба Share Опубликовано: 7 января, 2013 Kimlerden de sonra olsa Abu-bekirden,?merden ve Osmandan gabag islami gebul edib ve Allahin elcisini ?z himayesi altina alib ve son nefesine kimi onu m?dafie edib,sizin m?shrik ve Budperest dede-babalarinizdan. demeli gebul edirsen ki ,Kafir olub ve sonradan dine gelib...,duzdur? Ссылка на комментарий Поделиться на других сайтах More sharing options...
Mezlum Опубликовано: 7 января, 2013 Жалоба Share Опубликовано: 7 января, 2013 (изменено) demeli gebul edirsen ki ,Kafir olub ve sonradan dine gelib...,duzdur? Islam tarixinde Abu Talibin islama geder kim oldugu geyd olunmayib,amma Abu-Bekirin,?merin ve Osmanin Islama geder m?shrik olduglarin degig yazilir..He hetta ?merin gilincini cekib Peygemberin (s.e.s) ?st?ne getdiyin de yazir.. Geyd edildiyine g?re,Peygemberin otagina daxil olan kimi, onun nurun g?r?b, Islami gebul edib..He indi sene sual.Sen ?merin Islami bele gebul etdiyin bilird?n? Senin dede-babalarin kimler olub Islama geder,bunu nece bilirsen? Abu Talibi arashdirinca ?z Dede-Babalarini da arashdir,..Amma sene sual versem,senin 10-cu Baban hansi inancda olub,ay bedbext,sen hec 10-cu Babanin adini ve kimliyini bilmirsen..)))) Heyasizcasina Abu Talibin islama geder kimliyin arashdirirsan. Dede-Babalarini goy kenara,bir ?z?n? arashdir.Kimsen, hansi Allaha gullug edirsen.??? Islami gebul edibsen,yoxsa helede eli-ayagi olan Allahini arashdirirsan? Изменено 7 января, 2013 пользователем Mezlum Ссылка на комментарий Поделиться на других сайтах More sharing options...
Sadiq Mirzeyev Опубликовано: 10 января, 2013 Автор Жалоба Share Опубликовано: 10 января, 2013 (изменено) Deyirem-Elinin atasi Abu Talib,ne vaxt tek Allahi taniyib ve Mehmmedi allahin elcisi oldugunu deyib ve gebul edib? Tutal?m soradan iman g?tirib soram? Изменено 10 января, 2013 пользователем Sadiq Mirzeyev Ссылка на комментарий Поделиться на других сайтах More sharing options...
Vehabi Опубликовано: 10 января, 2013 Жалоба Share Опубликовано: 10 января, 2013 demeli gebul edirsen ki ,Kafir olub ve sonradan dine gelib...,duzdur? xeyr o kafir olmayib. Ibrahimin e.s.dininde olub. Ссылка на комментарий Поделиться на других сайтах More sharing options...
Alisahib Опубликовано: 12 января, 2013 Жалоба Share Опубликовано: 12 января, 2013 xeyr o kafir olmayib. Ibrahimin e.s.dininde olub. ancaq kabede olan butle ona hec de mena olmayib! Ссылка на комментарий Поделиться на других сайтах More sharing options...
Alisahib Опубликовано: 12 января, 2013 Жалоба Share Опубликовано: 12 января, 2013 Islam tarixinde Abu Talibin islama geder kim oldugu geyd olunmayib,amma Abu-Bekirin,?merin ve Osmanin Islama geder m?shrik olduglarin degig yazilir..He hetta ?merin gilincini cekib Peygemberin (s.e.s) ?st?ne getdiyin de yazir.. Geyd edildiyine g?re,Peygemberin otagina daxil olan kimi, onun nurun g?r?b, Islami gebul edib..He indi sene sual.Sen ?merin Islami bele gebul etdiyin bilird?n? Senin dede-babalarin kimler olub Islama geder,bunu nece bilirsen? Abu Talibi arashdirinca ?z Dede-Babalarini da arashdir,..Amma sene sual versem,senin 10-cu Baban hansi inancda olub,ay bedbext,sen hec 10-cu Babanin adini ve kimliyini bilmirsen..)))) Heyasizcasina Abu Talibin islama geder kimliyin arashdirirsan. Dede-Babalarini goy kenara,bir ?z?n? arashdir.Kimsen, hansi Allaha gullug edirsen.??? Islami gebul edibsen,yoxsa helede eli-ayagi olan Allahini arashdirirsan? yene de bizim,sizin allah?uwaqsane...balaca uwaq! Ссылка на комментарий Поделиться на других сайтах More sharing options...
Alisahib Опубликовано: 12 января, 2013 Жалоба Share Опубликовано: 12 января, 2013 Tutal?m soradan iman g?tirib soram? sonrasini da yazardinda movzunda...qoxdun yer catmaz? Ссылка на комментарий Поделиться на других сайтах More sharing options...
Vehabi Опубликовано: 13 января, 2013 Жалоба Share Опубликовано: 13 января, 2013 ancaq kabede olan butle ona hec de mena olmayib! Peygember s Kebedeki butlere ne vaxt mane olub? Ссылка на комментарий Поделиться на других сайтах More sharing options...
Vehabi Опубликовано: 13 января, 2013 Жалоба Share Опубликовано: 13 января, 2013 yene de bizim,sizin allah?uwaqsane...balaca uwaq! Duz deyir de. Muselmanlarin Allahiyla c.c. vehabilerin allahi eyni deyil. Ссылка на комментарий Поделиться на других сайтах More sharing options...
donor Опубликовано: 13 января, 2013 Жалоба Share Опубликовано: 13 января, 2013 Deyirem-Elinin atasi Abu Talib,ne vaxt tek Allahi taniyib ve Mehmmedi allahin elcisi oldugunu deyib ve gebul edib? sen dine gillug edirsen .?. Ссылка на комментарий Поделиться на других сайтах More sharing options...
donor Опубликовано: 13 января, 2013 Жалоба Share Опубликовано: 13 января, 2013 Duz deyir de. Muselmanlarin Allahiyla c.c. vehabilerin allahi eyni deyil. Salam. Gardasim yaxsi ki siz varsiz Ссылка на комментарий Поделиться на других сайтах More sharing options...
Vehabi Опубликовано: 13 января, 2013 Жалоба Share Опубликовано: 13 января, 2013 Salam. Gardasim yaxsi ki siz varsiz Salam. Allah sizden razi olsun. Ссылка на комментарий Поделиться на других сайтах More sharing options...
Sadiq Mirzeyev Опубликовано: 13 января, 2013 Автор Жалоба Share Опубликовано: 13 января, 2013 sonrasini da yazardinda movzunda...qoxdun yer catmaz? S?n u?a?san yoxsa ?z?v? u?a?l??a qoymusan? Verdiyin sual?n m?nim sual?ma n? aidiyyat?. m?n soras?n s?nd?n soru?uram s?l?fi qaqa? Ссылка на комментарий Поделиться на других сайтах More sharing options...
Mezlum Опубликовано: 14 января, 2013 Жалоба Share Опубликовано: 14 января, 2013 yene de bizim,sizin allah?uwaqsane...balaca uwaq! Elbetde sizin Mebudunuzla ,bizim Allahda ferg var..Sizin inanciniza g?re Allahin eli ayagi ve hetta sakgalli g?zel cavan oglana benzeyir,bizim Allah ise sizin dediklerinizden pak ve m?nezzehdir.. He indi sen de g?r?m sitkiyle bizimkinde ferg var? Mezelenmeyi ve ushagligi g?y kenara bir iyice d?sh?n,t?rkler demishken. Ссылка на комментарий Поделиться на других сайтах More sharing options...
Alisahib Опубликовано: 20 января, 2013 Жалоба Share Опубликовано: 20 января, 2013 Elbetde sizin Mebudunuzla ,bizim Allahda ferg var..Sizin inanciniza g?re Allahin eli ayagi ve hetta sakgalli g?zel cavan oglana benzeyir,bizim Allah ise sizin dediklerinizden pak ve m?nezzehdir.. He indi sen de g?r?m sitkiyle bizimkinde ferg var? Mezelenmeyi ve ushagligi g?y kenara bir iyice d?sh?n,t?rkler demishken. sen hec bilirsen bizim allahin ne ucun eli ayagi var? Ссылка на комментарий Поделиться на других сайтах More sharing options...
Alisahib Опубликовано: 20 января, 2013 Жалоба Share Опубликовано: 20 января, 2013 S?n u?a?san yoxsa ?z?v? u?a?l??a qoymusan? Verdiyin sual?n m?nim sual?ma n? aidiyyat?. m?n soras?n s?nd?n soru?uram s?l?fi qaqa? senin movzuvun ne aydiyati var? Ссылка на комментарий Поделиться на других сайтах More sharing options...
Alisahib Опубликовано: 20 января, 2013 Жалоба Share Опубликовано: 20 января, 2013 Salam. Gardasim yaxsi ki siz varsiz deme-deme,o olmasaydi tez qocalardiz...duz deyibler guluw adami cavanlawdirir))) Ссылка на комментарий Поделиться на других сайтах More sharing options...
Alisahib Опубликовано: 20 января, 2013 Жалоба Share Опубликовано: 20 января, 2013 (изменено) sen dine gillug edirsen .?. sen ne rus ne de ki azerbaycan dilinde yaza bilmirsen,xeberin var? rus dilinde 1 cunlede 10 sehv edirsen,azerbaycan dilinde, 1 cumlede 5 sehv...(men rus dilinde mekyteb ve universiteti bitirdiyime baxmayaraq,azerbaycan dilinde senden yaxwi yaziram)))))))))))gorunur mekteb oxumamisan, menden sene meslehet,sen once orta mektebi bitir ki hec olmasa duz yaza bilesen,orta mekteb sene wuurunu iwletmeye,duz duwunmeye komek edecek,ondan sonra universitete daxil olarsan,savadin olandan sonra kecersen dine...belke onda bawa duwersen ki menasiz,mentiqsiz,1 cunlede 10 sehv ettiyin cumleler bisavadligin agir fesadlaridir. Изменено 20 января, 2013 пользователем Alisahib Ссылка на комментарий Поделиться на других сайтах More sharing options...
Vehabi Опубликовано: 20 января, 2013 Жалоба Share Опубликовано: 20 января, 2013 sen hec bilirsen bizim allahin ne ucun eli ayagi var? Zahiri gorunuwce Ibn Teymiyyeye l.e.oxwamaq ucun )))) Ссылка на комментарий Поделиться на других сайтах More sharing options...
Vehabi Опубликовано: 20 января, 2013 Жалоба Share Опубликовано: 20 января, 2013 (изменено) deme-deme,o olmasaydi tez qocalardiz...duz deyibler guluw adami cavanlawdirir))) Ele olsa gerek siz vehabiler hec qocalmayasiz butun gunu bir-birinizin oranquntana benzer mordasina baxib gulursuz )))))Size x?b?rdarl?q edir?m. Mubahis? edirsinizs?d?, onu s?viyy?li ??kild? edin Изменено 22 января, 2013 пользователем Zubeyr Ссылка на комментарий Поделиться на других сайтах More sharing options...
Alisahib Опубликовано: 20 января, 2013 Жалоба Share Опубликовано: 20 января, 2013 (изменено) Zahiri gorunuwce Ibn Teymiyyeye l.e.oxwamaq ucun )))) yox o dunyada seninkimilere qapaz tepik vurmaq ucun.Size x?b?rdarl?q edir?m. Mubahis? edirsinizs?d?, onu s?viyy?li ??kild? edin Изменено 22 января, 2013 пользователем Zubeyr Ссылка на комментарий Поделиться на других сайтах More sharing options...
Ehli Muselman Опубликовано: 24 января, 2013 Жалоба Share Опубликовано: 24 января, 2013 Salam Aleykum T?vbe 100 Dind? ham?n? ?t?b ke??n ilk m?hacirl?r? v? ?nsarlara, h?m?inin yax?? i?l?r g?rm?kd? onlar?n ard?nca ged?nl?r? g?linc?, Allah onlardan raz?d?r, onlar da Ondan raz?d?rlar. (Allah) onlar ???n (a?aclar?) alt?ndan ?aylar axan, i?ind? ?b?di qalacaqlar? C?nn?t ba?lar? haz?rlam??d?r. Bu, b?y?k u?urdur. 101 ?evr?nizd?ki b?d?vil?rd?n v? M?din? ?halisi aras?nda m?nafiql?r var. Onlar iki?zl?l?kd? inadkarl?q g?st?rir, s?n is? onlar? tan?m?rsan. Biz ki onlar? tan?y?r?q. Biz onlara iki d?f? i?g?nc? ver?c?yik. Sonra is? b?y?k bir ?zaba qaytar?lacaqlar. 102 Dig?rl?ri is? g?nahlar?n? etiraf etdil?r. Onlar yax?? bir ?m?ll? ba?qa bir pis ?m?li qar??d?rd?lar. Ola bilsin ki, Allah onlar?n t?vb?l?rini q?bul etsin. H?qiq?t?n, Allah Ba???layand?r, R?hmlidir. CAVAB: Quran ayeleri f?rlatmaq qeyri m?mk?n ?eydi..Ayelerden netice c?xarmaq ?c?n gerek egidede Quran elmi olsun.. Bu elimden uzaq d??meyin sebebi ayd?nd?r. Messebde Tehrif egidedi oldu?una g?re..Bu da Allah?n belas?d? ki, ?z Kitab?n?n elmini vermeyib onu yalan sayan kimselere.. Allah?n yazd???n? yalan sayanda, Allah da bu elmden uzaq edir..!!! 9. Tovb?..100. Bu Ac?q ayd?n ayedir.. 1).Ayede Allah s.t. bildirir, "Dind? ham?n? ?t?b ke??n ilk m?hacirl?r? v? ?nsarlara " Bu aid etmek cox asand?r..Ayede Muhacirler ve Ensarlar cem ?eklinde gelmesi ba?qa fikirleri alt ?st edir. 2). Sonra " yax?? i?l?r g?rm?kd? onlar?n ard?nca ged?nl?r? "" Demeli 4-5 nefer nezerde tutulmur. Onlar coxdular. Ve bunun Tefsirini Quran ?z? ba?qa qyelerde ac?q a?qar bildirir. Misal: Hedid-10 "" Ham?s?na cennet ved edir Allah"" Feth-29.." Bu ayede Allaha ac?q syd?n kafirlerin sifetini bildirir.. ?ndi her kes ?z pay?na d??eni g?t?rd?n.. " 1).?kin?il?ri heyran etmi?dir.ki.. 2).KAF?RLER? q?z?bl?ndirsin.. 3).b?y?k bir m?kafat (CENNET?) v?d etmi?dir.. Allahu Akbar.!!! 48. F?th-18 aye. Bu ayede Hudeybiyya s?lh?nde olanlar? Allah terifleyir ve raz?l???n? bildirir.. Allah raz? oldu?u ve teriflediyi ?exlere dil uzatmaq Allaha dil uzatmaq d?.. Ya Allaha Cahillikde ya da Yalanc?l?qda ittiham etmekdi..!!!!! 1). Ya Allah bilmeyib ki, onlar sonra pis yola d??ecekler, amma terifleyib. (Bu Cahillik sifetifi) 2). Ya da ki, bilirdi ki, pis yola d??ecekler,amma bizi aldatd?..( Bu da Yalanc?l?q sifetidi) Amma siz ?iyeler ikisinide sehih g?r?rs?z: ""(Yaqub Kuleyni, Usuli-Kafi, cild I, s?h. 328) Allah tez-tez SEHV edir v? YALAN deyirdi."" ?erh: 1).Allah and icir. 2).Beyyet edenleri m?min adland?rd? 3). Raz? qald???n? bildirdi.. 4). Gelblerine ?ehadet verdi. 5). Onlara ?z dergah?ndan arxay?nl?q verir 6). Ve M?kafatlar?n? verdi.. Orada olan sehabelerin olmas? ?CMADI.. Bax: 1).Ez Zehebi. 51 cildlik kitab yaz?r. Ademden s.a.s. ?z zaman?nadek tarixi yaz?b..""Tarixul ?slam"" 2).?bni Hi?am. (?lk ve En M?teber Sira m?elifi..). 3).Al Qastalani.(Sira kitab?.) 4).Al-Mubarakfuri (Hindistanl? Alim.) Onun Kitab? Muxtasar Sira Kitablar? aras?nda en yax?? kitab secilib.( Sira Muxtasar) He?r- 8,9,10.. Allah sehabelere nece dua etme qatdas?n? ?yredir.. Sizde ise onlara qar?? S?y?? bir gepiqdi. Lenetin ise hec deyeri yoxdur..yeni havay?d?.. F?K?R VER?N : 100-cu aye: Allah s.t. M?minlerden dan??anda Muhacir ve Ensar geyd edir.. 101-ciayeye fikir versen M?nafiqlerden Dan??anda,, ""Bed?vil?rd?n v? M?din? ?halisi aras?nda m?nafiql?r var" Deyildi.. !!! 102-ci ayede ise T?vbe edenler art?q Allah?n isteyi alt?ndad?. Ba???layada biler Ba???lamayada... Ссылка на комментарий Поделиться на других сайтах More sharing options...
Sadiq Mirzeyev Опубликовано: 24 января, 2013 Автор Жалоба Share Опубликовано: 24 января, 2013 ""(Yaqub Kuleyni, Usuli-Kafi, cild I, s?h. 328) Allah tez-tez SEHV edir v? YALAN deyirdi."" Bu h?disin skan?n? v? yaxud online m?nb?sin g?tir. Ссылка на комментарий Поделиться на других сайтах More sharing options...
Ehli Muselman Опубликовано: 25 января, 2013 Жалоба Share Опубликовано: 25 января, 2013 Bu h?disin skan?n? v? yaxud online m?nb?sin g?tir. G?stersem t?vbe edib Rafiziliye son qoyacaqsan... Ссылка на комментарий Поделиться на других сайтах More sharing options...
Ehli Muselman Опубликовано: 25 января, 2013 Жалоба Share Опубликовано: 25 января, 2013 Bu h?disin skan?n? v? yaxud online m?nb?sin g?tir. Bu geder ?ey yazd?m, hele bunu g?rd?n.. Ссылка на комментарий Поделиться на других сайтах More sharing options...
Mezlum Опубликовано: 25 января, 2013 Жалоба Share Опубликовано: 25 января, 2013 G?stersem t?vbe edib Rafiziliye son qoyacaqsan... Sehih Buxaridan " Peygember meracda olanda,Allahi genc ve saggali bir oglan sheklinde g?rd?" yazdigini sene g?stersen,t?vbe edib Nasibilik (Vahabilikden) el cekib hagga geleceksen? Ссылка на комментарий Поделиться на других сайтах More sharing options...
Vehabi Опубликовано: 25 января, 2013 Жалоба Share Опубликовано: 25 января, 2013 G?stersem t?vbe edib Rafiziliye son qoyacaqsan... Sen ozun o hedisi Usuli-Kafide oxumusan? ) Ссылка на комментарий Поделиться на других сайтах More sharing options...
Zubeyr Опубликовано: 25 января, 2013 Жалоба Share Опубликовано: 25 января, 2013 M?n yen?d? xahi? edir?m bir-biriniz? "Vahabi", "N?sibi", "Rafizi" kimi adlarla m?raci?t etm?yin Месть — это блюдо, которое следует подавать холодным Ссылка на комментарий Поделиться на других сайтах More sharing options...
Mezlum Опубликовано: 25 января, 2013 Жалоба Share Опубликовано: 25 января, 2013 M?n yen?d? xahi? edir?m bir-biriniz? "Vahabi", "N?sibi", "Rafizi" kimi adlarla m?raci?t etm?yin Menim size bir sualim var: Siz o m?vzu ki,var baglamisuz,orda men bir yazinizi oxudum..Birlik hagginda..Siz bu geder ?mmetin birliyini istediyiniz halda,Azerbaycanda Hicab gadagasina garshi olan aksiyalarda hec ?z?n?z ishtirak etmisiniz? Ссылка на комментарий Поделиться на других сайтах More sharing options...
Recommended Posts